Kars’ın tarihî ve mimarî zenginliğini yansıtan yapılardan biri olan Eski Öğretmen Evi (İlim Yayma Cemiyeti) Binası’nın, Rus işgali döneminde 1878-1918 yılları arasında inşa edildiği kabul edilmektedir. Bu etkileyici yapı, Cumhuriyet döneminde farklı amaçlarla kullanılmış olup, Kars’ın tarihi boyunca birçok önemli işlev üstlenmiştir. Bir dönem Ziraat Bankası olarak hizmet veren bina, 1984 yılında Öğretmen Evi olarak kullanılmış ve Kars’ın eğitim hayatına katkıda bulunmuştur.

2005-2014 yılları arasında ise Kafkas Üniversitesi Devlet Konservatuarı olarak kullanılmış olan bu yapı, günümüzde İlim Yayma Cemiyeti Gençlik ve Kültür Merkezi olarak hizmet vermektedir. Geçmişi boyunca farklı işlevlerle kullanılsa da yapı, her zaman Kars’ın kültürel ve sosyal yaşamında önemli bir yer tutmuştur.

Baltık mimarî tarzının önemli bir temsilcisi olan bu bina, doğu-batı doğrultusunda ve bulunduğu caddenin köşesine konumlandırılmıştır. Yapı dikdörtgen planlı olup, bodrum kat üzerine iki katlı olarak tasarlanmıştır. Binanın kuzeybatı köşesi pahlanarak (yuvarlatılarak) yumuşatılmıştır. Bu köşe, döneminin mimarî karakteristiklerine uygun olarak zarif bir tepelik ile sonlandırılmıştır. Baltık mimarisine özgü bu detaylar, yapının estetik açıdan zengin ve zarif bir görünüme sahip olmasını sağlamaktadır.

Yapının üst katında, köşelere denk gelen bölümlerde dikkat çekici Art-Nouveau tarzında balkon çıkıntıları bulunmaktadır. Bu balkonlar yapıya sanatsal bir zarafet katarken, aynı zamanda dönemin mimarî tarzını yansıtan önemli unsurlardır. Pencerelerin alınlık kısmında yer alan kabartma bitkisel bezemeler, yapının mimarî detaylarını tamamlayan ince işçilikler arasında yer almaktadır. Bu bezemeler, yapının dış cephesine estetik bir derinlik katmakta ve ziyaretçilere tarihî bir mimarî deneyim sunmaktadır.

Eski Öğretmen Evi (İlim Yayma Cemiyeti) Binası, Kars’ın hem eğitim hem de kültürel yaşamında önemli bir rol oynamış ve mimarî yapısıyla dikkat çekmiştir. Baltık mimarisinin zarif detaylarını taşıyan bu yapı, şehirdeki tarihî dokunun korunması açısından önemli bir yer tutmaktadır. Farklı dönemlerde farklı işlevler üstlenen bu bina, Kars’ın modernleşme sürecindeki dönüşümlere tanıklık etmiş ve bu süreçteki değişimlerin bir parçası olmuştur.

Yapının restorasyonu ve günümüzde İlim Yayma Cemiyeti Gençlik ve Kültür Merkezi olarak kullanılması, binanın tarihî değerinin korunarak gelecek nesillere aktarılmasını sağlamıştır. Bu yapı, Kars’ın tarihî mirasında önemli bir sembol haline gelmiş ve şehirdeki kültürel yaşamın önemli bir merkezi olmuştur.

Kars’ı ziyaret eden mimarî ve tarih meraklıları için Eski Öğretmen Evi (İlim Yayma Cemiyeti) Binası, kaçırılmaması gereken önemli bir yapıdır. Binanın dış cephesindeki zarif detaylar, Art-Nouveau balkon çıkıntıları ve kabartma bezemeler, ziyaretçilere geçmişin mimarî zenginliğini göstermektedir. Baltık mimarisinin dikkat çekici bir örneği olan bu yapı, Kars’ın çok katmanlı tarihini ve kültürel mirasını anlamak için önemli bir fırsat sunmaktadır.

Eski Öğretmen Evi (İlim Yayma Cemiyeti) Binası, Kars’ın tarihî mirasının korunması ve yaşatılması açısından önemli bir yapıdır. Mimarî açıdan zengin detaylara sahip olan bu yapı, Kars’ın geçmişini yansıtan bir sembol olarak şehrin kültürel ve sosyal yaşamına katkı sağlamaya devam etmektedir. Tarihî dokusuyla Kars’ı ziyaret eden herkesin dikkatini çekecek bu yapı, şehrin zengin tarihî mirasında önemli bir yer tutmaktadır.