Kars’ın tarihî yapıları arasında yer alan Atatürk Çocuk Kütüphanesi, Baltık mimarisinin zarif detaylarını barındıran ve kentin mimarî zenginliğini gözler önüne seren etkileyici bir yapıdır. İki katlı olarak inşa edilen bu bina, 1878-1918 yılları arasında, Kars’ın Rus işgali döneminde yaptırılmış olup, Baltık mimarisinin şehrimizde yapılan son örneklerinden biri olarak kabul edilmektedir. 1923 yılından sonra bina, Kars Kız Mektebi olarak kullanılmış ve Mustafa Kemal Atatürk’ün Kars’a ziyareti sırasında dikkat çeken yapılar arasında yer almıştır.

Mustafa Kemal Atatürk 6 Ekim 1924 tarihinde Kars’ı ziyaret ettiğinde, bu yapıyı ziyaret ederek onurlandırmıştır. Bu dönemde Kız Mektebi olarak kullanılan yapı, 1970 yılında yenilenerek Atatürk Çocuk Kütüphanesi olarak hizmet vermeye başlamıştır. Günümüzde hâlâ aynı işleviyle şehre hizmet eden yapı, Kars’ın eğitim ve kültürel hayatına büyük katkıda bulunmaya devam etmektedir. Kütüphane, Karslı çocukların ve gençlerin bilgiye ulaşma yolunda en değerli mekânlarından biridir.

Kuzey-güney doğrultusunda dikdörtgen planlı olarak inşa edilen bu iki katlı yapı düzgün kesme taşlarla örülmüş olup, ana caddeye bakan batı cephesiyle dikkat çeker. Neo-Klasik tarzda tasarlanan batı cephesi, estetik bir zarafetle bezenmiş ve yatay doğrultuda uzanan silmelerle katlar belirginleştirilmiştir. Her iki katta yer alan basık kemerli dikdörtgen pencereler, yapıya hem simetri hem de dengeli bir görsellik katmıştır.

Alt katta kuzeybatı ve güneybatıda yer alan iki giriş kapısının önünde bulunan sundurmalar, binanın girişlerini koruyucu bir unsur işlevi görmektedir. Üst katta yer alan balkon çıkıntısı ise, Art-Nouveau tarzında yapılmış ajur tekniğindeki bitkisel bezemeli şebekeler ile süslenmiştir. Bu detaylar yapıya hareketlilik katarken, dönemin sanat anlayışını da yansıtmaktadır. Doğu cephesinde bulunan ahşap balkon çıkıntısı ise iki kat yüksekliğinde olup, binaya estetik bir derinlik kazandırmaktadır.

Atatürk Çocuk Kütüphanesi, mimarî zenginliğinin yanı sıra Kars’ın kültürel mirasını koruyan önemli bir yapıdır. Mustafa Kemal Atatürk’ün ziyaret ettiği bu yapı, kentin tarihine damga vuran önemli olaylara tanıklık etmiş, daha sonra eğitim ve kültür merkezi olarak kullanılmıştır. Kütüphane, çocukların ve gençlerin okuma alışkanlığı kazanmaları, bilgiye ulaşmaları ve kültürel gelişimlerini desteklemeleri için önemli bir rol oynamaktadır.

Atatürk Çocuk Kütüphanesi, mimarî meraklıları ve tarihe ilgi duyan ziyaretçiler için büyüleyici bir duraktır. Binanın zarif taş işçiliği, Neo-Klasik ve Art-Nouveau tarzını detayları ile Kars’ın tarihî dokusunu keşfetmek isteyenler için kaçırılmaması gereken bir deneyim sunar. Bu yapı, Kars’ın hem tarihî mirasını hem de kültürel kimliğini anlamak için eşsiz bir fırsattır.

Kars’a gelen her ziyaretçinin mutlaka görmesi gereken bu yapı, Atatürk’ün izlerini taşıyan tarihî ve zarif mimarisiyle unutulmaz bir keşif sunar. Atatürk Çocuk Kütüphanesi, tarihle iç içe geçmiş bir kültür mirası olarak Kars’ın en önemli noktalarından biridir.